Het spreekt voor zich dat misofonie een enorme beperking voor iemands dagdagelijkse leven kan inhouden. De aandoening kan de oorzaak zijn van
woedeaanvallen,
paniekaanvallen en
zenuwinzinkingen. Lees hieronder verder om meer te weten te komen over de oorzaken, symptomen en mogelijke behandelingen van misofonie.
De betekenis van de term ‘misofonie’
Het begrip ‘miso’ is oorspronkelijk Grieks. Het betekent haat of afkeer. Het Griekse ‘fonie’ betekent dan weer ‘geluid’. Misofonie heeft dus te maken met de
onverdraagzaamheid ten opzichte van bepaalde
geluiden, zoals het druppelen van een kraan, het kletteren van iemand die typt op een toetsenbord of het kauwen van kauwgom. Al brengen onprettige geluiden bij een misofoon vaak een veel hevigere reactie teweeg dan simpele ‘onverdraagzaamheid’. Zo zijn er trouwens nog tal van andere geluiden die een enorme irritatie veroorzaken bij de persoon in kwestie. Een andere naam voor misofonie is
selectief geluidsgevoeligheidssyndroom.
Oorzaken misofonie
Zoals gezegd is misofonie een
neurologisch probleem maar er is helaas nog niet veel geweten over hoe het precies tot stand komt. Vaak begint misofonie al vrij vroeg, rond de leeftijd van 10 jaar of tijdens de vroege puberteit. Er ontstaat bij een misofoon een neiging tot
hyperfocus op bepaalde geluiden, in vele gevallen van menselijke oorsprong. Wanneer deze prikkels worden waargenomen, reageert het brein van een misofoon volgens
misofonie-experts van het AMC vermoedelijk op dezelfde manier als wanneer het
gevaar zou waarnemen. Dit brengt vervolgens ook een
emotionele respons teweeg, meer bepaald woede, walging of haat. Op den duur verlopen deze prikkels, of
triggers zoals ze ook genoemd worden, en de reactie die daarop volgt zodanig automatisch dat de misofoon (of liever, diens brein) er niet meer in slaagt om kalm te blijven en de negatieve emotionele respons te vermijden.
Belangrijk om te weten is dat niet alle triggers een even hevige reactie teweeg brengen en ze niet voor iedere misofoon hetzelfde zijn: de ene persoon kan bv. sterk gevoelig zijn voor eetgeluiden, terwijl het bij de ander vooral ademhalingsgeluiden zijn die walging of woede tot stand brengen. Ook kunnen
stress,
slaaptekort,
uitputting en meer de drempel tot een trigger
verlagen en de reactie erop
feller maken. Er zijn dus beïnvloedbare factoren waarmee je misofonie tot op een bepaald niveau onder controle kan houden, maar helaas heb je het nooit volledig zelf in de hand.
Gevolgen misofonie
Op termijn kan een misofoon zeer goed inschatten waar en wanneer er een groter risico is op ongewenste triggers. Uit schrik voor de misofoniereactie, niet de trigger zelf, zal men deze situaties steeds meer gaan vermijden. Dit heet
‘anticipatieangst’. Aangezien het vaak sociale situaties zijn die vermeden worden (omdat de triggers meestal menselijke geluiden zijn), kan dit een enorme impact hebben op het sociale leven (zowel privé als professioneel) van een misofoon. De
kans op sociaal isolement is dus reëel wanneer de misofonie niet onder controle kan worden gehouden.
Daarnaast leidt anticipatieangst ook tot meer stress, meer gevoelens van onrust, wat dan weer de drempel tot misofoniereacties verlaagt. Zo kunnen
vicieuze cirkels ontstaan waar men zich op den duur geen meester meer over ziet.
Symptomen misofonie
De
reacties op onaangename geluiden kunnen naargelang de mate van misofonie
variëren tussen licht, gemiddeld of zwaar. Dit zijn de belangrijkste symptomen van de storing:
- overdreven reactie op simpele geluiden;
- vertwijfeld proberen om onaangename plaatsen te verlaten;
- overdreven ergernis en irritatie;
- slecht humeur;
- woedeaanvallen;
- beledigen van de veroorzaker van een geluid.
Veelvoorkomende triggers bij misofonie
Een aantal geluiden zijn
typische triggers voor vele misofonen. De meeste hiervan zijn menselijke geluiden, vaak repetitief van aard en niet overdreven luid:
- Slikken, slurpen, smakken, kauwen
- Ademen, geeuwen, fluiten
- Kuchen, keel raspen, snuiven, snuiten
- Bepaalde accenten, specifieke stemgeluiden, uitspraak van bepaalde klanken (rollende R of huig R, sommige tweeklanken…)
Maar ook alledaagse
omgevingsgeluiden kunnen een bron van ergernis, woede of walging zijn:
- Sloffen van schoenen, gestap, geklak van hakken
- Kraken van trappen, deuren, stoelen, tafels
- Typ- en klikgeluiden in werkomgeving (of thuis)
- Dierlijke geluiden uit de omgeving (kraaiende hanen, miauwende katten, blaffende honden)
- Zoemen van computers of elektronica, ruis van tv of radio, tikken van een klok