Overzicht

Wat zijn de belangrijkste soorten oorontstekingen?

Buitenoorontsteking

Er bestaan twee belangrijke vormen van oorontsteking. De eerste betreft de buitenoorontsteking, ook bekend als otitis externa of zwemmersoor. Het is van invloed op de gehoorgang, die loopt van de ooropening tot het trommelvlies. Een buitenoorontsteking ontstaat wanneer water in de gehoorgang komt en wordt ingekapseld door oorsmeer. Dit zorgt voor een ideale omgeving voor de vorming van bacteriën. Het lichaam reageert hierop met ontsteking, pijn, roodheid en soms koorts.
 

Middenoorontsteking

Het tweede type noemen we een middenoorontsteking of otitis media. Deze treedt op wanneer een virus of bacteriën een infectie in het middenoor veroorzaken. De aandoening is een gevolg van het feit dat de buisjes in de oren verstopt raken met slijm en vloeistof. Middenoorontstekingen kunnen heftig zijn en gaan vaak gepaard met hoge koorts, gehoorproblemen, misselijkheid en braken. De verzamelde vloeistoffen kunnen leiden tot gehoorverlies omdat ze het doorgeven van geluidssignalen blokkeren. 

Dit soort oorontsteking komt veel vaker voor, in het bijzonder bij kleine kinderen en baby’s. Wanneer baby’s en kleine kinderen aan hun oren trekken of er op slaan, kan dit duiden op een oorontsteking. De meeste oorontstekingen zijn verbonden met een infectie van de bovenste luchtwegen of een allergie. In 40% van de gevallen wordt de ontsteking veroorzaakt door bacteriën, de resterende gevallen door een virus.

Hoeveel types middenoorontstekingen bestaan er?

Er bestaan voornamelijk vier types otitis media: 
  • acute otitis media
  • herhaaldelijke acute otitis media
  • otitis media met effusie (OME)
  • chronische otitis media met effusie. 

Acute otitis media komt snel op en is herkenbaar aan zwelling en roodheid in het oor achter en rond het trommelvlies. Oorpijn, koorts en gedeeltelijk of volledig gehoorverlies treden vaak op als gevolg van vocht of slijm in het middenoor. Telkens terugkerende fases met middenoorontstekingen noemt men herhaaldelijke acute otitis media. Otitis media met effusie (OME) is de aanwezigheid van vloeistof in het middenoor zonder tekenen of symptomen van een acute infectie. Dit kan gebeuren als de ontsteking heelt, maar er zich toch slijm en vloeistof blijven vormen in het middenoor. Deze ophoping zorgt voor een verstopt gevoel in het oor en vermindert het vermogen om duidelijk te horen. OME verdwijnt meestal vanzelf. OME wordt als chronisch bestempeld, wanneer er minstens drie maanden sprake is van effusie (uitvloeiing).

Symptomen van middenoorontsteking

Dit zijn enkele van de meest voorkomende symptomen van een middenoorontsteking. Ze hoeven niet allemaal op te treden voor de diagnose van een oorontsteking. 
  • Oorpijn
  • Koorts 
  • Druk of een verstopt gevoel in het oor 
  • Pus uit het oor 
  • Hoorproblemen met het betreffende oor 
  • Misselijkheid en braken

Waarom krijgen kinderen zo vaak otitis media?

Een van de redenen waarom baby’s en kleine kinderen zo vaak otitis media krijgen, heeft te maken met de buis van Eustachius. Omdat de buis van Eustachius bij hen nog meer horizontaal ligt dan bij volwassenen, verhindert deze een soepele doorstroming van vloeistof. Wanneer de buis niet naar behoren werkt, kan slijm niet wegstromen vanachter het trommelvlies. In plaats daarvan blijft het vastzitten en veroorzaakt pijn en druk. Deze situatie lijdt vaak tot infectie. Wanneer de kinderen groter worden, komt de buis van Eustachius in een meer verticale positie en wordt de doorstroming beter.

Hoe voorkomt men middenoorontstekingen?

De sleutel naar het voorkomen van een middenoorontsteing is beperking van het ophopen van vloeistof. Een juist voedingspatroon kan een wezenlijke rol spelen bij verlaging van de risico’s. Voedselallergieën voor koemelk en suiker veroorzaken de vorming van overtollig slijm en vloeistof. Dergelijke voedingsmiddelen uit het voedingspatroon schrappen, kan een grote hulp zijn. 

Minder blootstelling aan allergenen in de omgeving, zoals meeroken, is eveneens cruciaal. Sigarettenrook creëert een omgeving waarin bacteriën en virussen goed kunnen overleven.

Diagnose en therapie

Het is essentieel elke oorontsteking en oorpijn serieus te nemen. Een kinderarts of NKO-arts is het best gekwalificeerd om de diagnose otitis media te stellen. Zij hebben de juiste instrumenten om in het oor te kijken. Als u een acute middenoorontsteking hebt, zal uw trommelvlies erg rood zijn. Wanneer er pus in het binnenoor aanwezig is door de infectie, puilt het trommelvlies een beetje uit. Deze uitpuiling verhoogt het risico van een geperforeerd trommelvlies.

Om uw trommelvlies tegen scheuren te beschermen en de genezing te versnellen, kan de arts medicijnen voorschrijven. Gewone oordruppels of een recept voor antibiotica kunnen worden aanbevolen. Hoewel de acute ontsteking ongeveer twee tot drie dagen duurt, kan het hele genezingsproces twee tot vier weken duren. De voorschrijving van de juiste medicijnen kan de duur van de infectie beperken.
Om het zekere voor het onzekere te nemen, kunt u best uw huisarts raadplegen bij oorpijn of doofheid. Wees vooral raadzaam bij tekenen van een middenoorontsteking bij baby’s en kleine kinderen. Als ze vaak aan hun oren trekken of klagen over oorpijn, raadpleeg dan altijd zo snel mogelijk uw arts.

Aangezien een groot percentage otitis media viraal is, zijn behandelingen met antibiotica niet altijd de juiste therapie. Uw arts kan op basis van de symptomen goed beoordelen of de infectie eerder bacterieel, dan wel viraal is. U kunt proberen om de symptomen van een middenoorontsteking te verlichten met beproefde huismiddelen.

Huismiddelen tegen middenoorontsteking

Er bestaan een paar mogelijkheden om symptomen te verlichten die optreden bij een middenoorontsteking. Het drinken van meer water is belangrijk om uw lichaam te ondersteunen bij de bestrijding van de infectie. U moet voldoende water drinken om bacteriën en virussen uit uw lichaam af te voeren.

De volgende huismiddeltjes zijn bruikbaar om de pijn te verlichten. U mag echter nooit wachten met het raadplegen van een arts als de koorts niet omlaag gaat of wanneer het oor pijn blijft doen. Denk eraan dat een huismiddel heel handig kan zijn, maar nooit beter is dan een bezoekje aan uw arts.

Uienkompres

Hoewel een uienkompres een beetje omslachtig kan zijn, werkt dit oude vertrouwde middeltje goed tegen oorpijn. Volg deze stappen als u het zelf eens wilt uitproberen,
  • Stap 1 Hak ½ ui in fijne stukjes.
  • Stap 2 Laat de gehakte ui een paar minuten zacht sudderen in 1/4 van een kopje water. Roer af en toe, om aanbranden te voorkomen.
  • Stap 3 Wikkel de gesmoorde ui in een propere handdoek.
  • Stap 4 Laat het mengsel genoeg afkoelen om de huid niet te verbranden.
  • Stap 5 Leg deze kompres minstens vijf minuten op het oor.
  • Stap 6 U kunt de kompres een aantal keer opnieuw opwarmen en dan weer aanbrengen, indien nodig.
  • Stap 7 Herhaal deze procedure tot de pijn afneemt.

Voedingspatroon

De voeding speelt een cruciale rol om de symptomen van otitis media te verlichten. Volg deze suggesties op om de pijn te verlichten en het terugkeren van ontstekingen te voorkomen. Het kan eventueel nodig zijn het voedingspatroon van uw kind drastisch te wijzigen om optimale resultaten te behalen.
 

Aanbevolen voedingsmiddelen

U kunt uw lichaam helpen om een middenoorontsteking te bestrijden door versterking van het immuunsysteem. 
  • Eet gezond, met veel vers fruit, groente, volkoren granen en hoogwaardige eiwitten, om uw immuunsysteem sterker te maken.
  • Drink voldoende schoon, hoogwaardig water om het afgescheiden slijm dunner te maken. 
  • Essentiële vetzuren, die in koudwatervissen, lijnzaad en lijnzaadolie zijn te vinden, zijn nuttig om de ontsteking of de vaak aanwezige allergieën te verminderen. 
  • Als u uw baby de fles geeft, kies dan in overleg met uw arts voor een formulering zonder zuivelproducten. 
  • Moeders die borstvoeding geven, kunnen het best algemene allergenen als koemelk vermijden.

Overige aanbevelingen

  • Geef kinderen het flesje niet terwijl ze op hun rug liggen. Neem liever een hoek van minstens dertig graden in acht, om te voorkomen dat zich vloeistof kan verzamelen in de buis van Eustachius. 
  • Rook niet en zorg ervoor dat u of uw kind niet hoeft mee te roken. 
  • Vermijd het gebruik van wattenstaafjes, want ze drukken oorsmeer samen in het gehoorkanaal. 
  • Tijdens een infectie mag er geen vocht in uw oren komen. 
  • Om de pijn te verlichten, kunt u lokaal warmte toedienen. Probeer het eens met een kruik in een handdoek, of blaas met een föhn tegen het betreffende oor.

Complicaties

Als een middenoorontsteking regelmatig optreedt, kan dit ernstige gevolgen hebben. De vorming van littekenweefsel op het trommelvlies is zo’n complicatie. Het littekenweefsel kan leiden tot gehoorproblemen en eventueel een gescheurd trommelvlies. Als de kleine gehoorbeentjes in uw binnenoor beschadigd of vervormd zijn, kan dit de oorzaak zijn van doofheid.

De grote waarschijnlijkheid van complicaties maakt het cruciaal de diagnose van een arts te vragen. Negeer oorpijn of gehoorverlies nooit, maar raadpleeg liever meteen een NKO-specialist.