Welke functie heeft oorsmeer?

Voordat we dieper ingaan op hoe je overtollig oorsmeer veilig verwijdert, is het eerst belangrijk te begrijpen wat oorsmeer is. Oorsmeer – ook cerumen genoemd – speelt een cruciale rol in de bescherming en het natuurlijke onderhoud van de gehoorgang en het trommelvlies. Het is dus volstrekt normaal dat je lichaam oorsmeer aanmaakt. Nochtans ontvangt deze kleverige, wasachtige substantie maar weinig dank voor al het goeds dat het doet.
 
Zo sluit het bijvoorbeeld kleine stukjes vuil, huidschilfers en stof in en filtert ze weg van het trommelvlies en het binnenoor. Dit is een zelf-reinigende, beschermende functie. Oorsmeer zorgt ook dat je gehoorgang gesmeerd wordt, zodat deze niet uitdroogt en gaat jeuken.

Oorsuizen door oorsmeer

Wanneer oorsmeer zich ophoopt en een prop vormt, dan kan dit ook oorsuizen of tinnitus veroorzaken. De prop gaat hierbij het trommelvlies zelf irriteren of de gehoorgang zo goed als volledig verstoppen, waardoor gehoorverlies optreedt. Omdat de hersenen hierdoor weinig tot geen (auditieve) signalen meer ontvangen, gaan ze als het ware geluid verzinnen om toch actief te blijven. Tinnitus door overtollig oorsmeer valt gelukkig ook eenvoudig op te lossen door simpelweg de prop te verwijderen.

De typische symptomen van een verstopt oor

Een teveel aan oorsmeer kan dus zeker ook negatieve gevolgen teweegbrengen. Als je ooit al eens last hebt gehad van te veel oorsmeer, dan weet je dat dat allesbehalve prettig aanvoelt. Dat merk je op verschillende manieren:
  • het gevoel dat het oor ‘vol’ zit
  • vloeistof die uit het oor sijpelt (ook gekend als “loopoor”)
  • gehoorverlies
  • jeuk
  • tinnitus (oorsuizen)
Geen wonder dat veel mensen hulpmiddelen zoals oorkaarsen, wattenstaafjes of oorreinigers van de drogist zoeken om oorsmeer te verwijderen. Of dat daarentegen de juiste manier is om je oren schoon te maken is een andere kwestie... 

Wat kan ik beter niet doen als ik mijn oren schoonmaak?

Op vlak van oorhygiëne bestaan er heel wat misvattingen. Niet elke methode is veilig of betrouwbaar om oorsmeer te verwijderen, ook al zijn ze misschien populair.

Wattenstaafjes (en andere vreemde voorwerpen)

Wattenstaafjes zijn misschien wel dé populairste methode om oorsmeer te verwijderen. Als alternatief worden soms ook haarspeldjes of andere fijne voorwerpen gebruikt. Hierbij wordt het wattenstaafje in het oor gestoken, enkele keren rondgedraaid en vervolgens weer uit het oor verwijderd, in de veronderstelling dat het overtollig oorsmeer aan het wattenstaafje blijft hangen. In de praktijk zien we echter net het omgekeerde: door vreemde voorwerpen in de gehoorgang te steken, duw je het oorsmeer juist dieper naar binnen. Dit kan soms op termijn tot een oorprop leiden (wat dan weer in andere problemen resulteert). Doe je het toch, wees dan extra voorzichtig indien je in het verleden aan je oren bent geopereerd en/of een gescheurd trommelvlies, oorpijn of uitvloeiing uit het oor hebt!

Oorkaarsen

Oorkaarsen zijn een tweede methode om zelf je oren te reinigen die de laatste jaren een enorme boom heeft gekend. Hoewel velen de doeltreffendheid ervan aanprijzen, is het intussen al meermaals bewezen dat het op geen enkele manier oorsmeer verwijdert en eigenlijk enkel risico’s met zich meebrengt.

In theorie zouden oorkaarsen als volgt werken: deze holle buisjes van was worden in het oor geplaatst en de ontbranding ervan zou een zacht, zuigend effect creëren. Op die manier zou oorsmeer uit het oor en in de holle kern van de kaars worden gezogen, en daarnaast zou de warmte van de kaars een deel van het oorsmeer doen smelten. In de praktijk is dat echter niet het geval - het korrelige residu dat in de kaars achterblijft is niet meer dan gesmolten was van de kaars zelf die in het oor is gedrupt. Bovendien kan hete was de gehoorgang permanent beschadigen, los van de andere risico’s die altijd met vuur gepaard gaan.

Hoe verwijder je dan wél best overtollig oorsmeer?

Eerst en vooral: het is heel normaal om af en toe teveel oorsmeer te hebben. Wanneer je gehoorgang helemaal verstopt is, kan je het best een audicien, huisarts of NKO-specialist raadplegen in plaats van zelf het oorsmeer te proberen verwijderen. Als de verstopping slechts gedeeltelijk is, of als je om de zoveel tijd je oren eens preventief wil reinigen, raden we de volgende methode aan:.


 
Stap 1
Laat warm water of een zoutoplossing in je gehoorgang lopen. Hiervoor kan je een set voor oorspoelingen gebruiken. Doe dit alleen als je weet dat je trommelvlies intact is en er geen tekenen van perforatie zijn, zoals oorpijn, pus of uitvloeiing met bloed. Na een paar minuten zal het lauwe water het oorsmeer zacht maken, zodat het door het buitenoor kan weglopen. Dit kan bijvoorbeeld heel makkelijk door een kleine waterstraal in je oor te laten lopen tijdens het douchen.

Stap 2
Laat de vloeistof (waarin het oorsmeer gedeeltelijk in is “opgelost”) vervolgens terug uit je oor lopen. Dep je ooropening en de vloeistof zorgvuldig af met een schone doek. Nogmaals: let erop dat je enkel lauw tot licht warm water gebruikt.
 
Nog een tip: je kan oud oorsmeer uit de gehoorgang werken door te kauwen en je kaken te bewegen. Zodra oorsmeer de weg naar de ooropening heeft gevonden, kan het opdrogen en naar buiten vallen. Je kan het zo ook met een doekje of een katoenen bolletje van de oorschelp afvegen.

Als je een bijzonder nauwe gehoorgang hebt, of overmatig veel oorsmeer, kan je meestal best een audicien bezoeken. Een specialist kan veilig proppen uit je oor verwijderen om je gehoor te beschermen. Negeer de tekenen van een verstopt oor niet, want dan kan zich oorsmeer ophopen in de gehoorgang. Op lange termijn zou dit kunnen leiden tot gehoorverlies. De opbouw en werking van onze oren is immers bijzonder delicaat en overtollig oorsmeer kan het trommelvlies beschadigen. Zelfs wanneer er geen sprake is van een gescheurd trommelvlies adviseren we nog steeds om een NKO-arts te raadplegen, want soms kan een medische ingreep noodzakelijk zijn. Wie een gehoorapparaat draagt of regelmatig zwemt kan ook extra verzorging van de gehoorgang nodig hebben om infecties te vermijden.

Heb je je oren laten reinigen en blijf je last ondervinden?

Test uw gehoor in 30 minuten met een volledige vrijblijvende hoortest in één van onze hoorcentra. Vind nu het hoorcentrum in uw buurt.