De eerste stap: erkenning van slechthorendheid

We zeiden het hierboven al: niet iedereen wil toegeven dat zijn/haar gehoor vermindert, of het nu om licht, matig of zwaar gehoorverlies gaat. Erkenning van het probleem is dus de eerste stap. Dat is belangrijk, want zonder erkenning wordt ook geen oplossing gezocht, en zonder oplossing verergeren de gevolgen.
 
Als vertrouwenspersoon wil je het onderwerp dus zo snel mogelijk bespreekbaar maken. Jouw rol is cruciaal, want door die nauwe band merk je sneller dan anderen wanneer jouw ouder, partner of kennis minder goed begint te horen. Bovendien kan je ook het best inschatten welke situaties hen stress bezorgen, waar ze hulp bij nodig hebben, hoe je gesprekken of andere sociale situaties makkelijker maakt voor hen. Maar hoe maak je slechthorendheid bespreekbaar wanneer je gesprekspartner er niet voor openstaat?
 

Tips om gehoorverlies bespreekbaar te maken

Begin met de setting en kies hiervoor een vertrouwde, rustige omgeving. Je wil elkaar uiteraard goed kunnen verstaan maar het is vooral belangrijk dat je de slechthorende op zijn/haar gemak laat voelen. Houd het gesprek zo open mogelijk en laat voornamelijk de andere persoon aan het woord. Dit kan je doen door veel vragen te stellen: “welke situaties vind je zelf moeilijker dan vroeger”, “wat kan ik doen om onze gesprekken gemakkelijker verstaanbaar te maken” of “hoe voel je je wanneer je iemand niet goed begrijpt” zijn prima om het probleem aan te kaarten zonder een te directe of opdringerige indruk te wekken. Bovendien weet de slechthorende maar al te goed waarom het gehoorverlies aangepakt moet worden, maar door het hen zelf te laten uitspreken zorg je voor meer verankering en is het nadien makkelijker om het over de volgende stappen (het zoeken naar een oplossing) te hebben.
Een volgende tip: leg de focus niet op het gehoorverlies zelf maar op de gevolgen ervan. Een verminderd gehoor is een veelvoorkomend gezondheidskwaaltje waar vele ouderen mee kampen en niets om je over te schamen. Integendeel: het is veel vervelender om er de gevolgen van te blijven dragen (zowel voor de slechthorende zelf als voor zijn/haar omgeving) dan om het probleem te erkennen.
Gelukkig is slechthorendheid een relatief makkelijk op te lossen probleem. Dankzij snel evoluerende technologie zijn moderne hoorapparaten makkelijk te verbergen (bv. in-het-oor hoortoestellen). Ook zijn ze aanpasbaar aan de vorm van de oren om het draagcomfort te maximaliseren, zonder dat dit een invloed heeft op de werking of kwaliteit van het toestel. Er zijn met andere woorden dus bijna geen nadelen, en de voordelen zijn enorm:
  • je kan terug zonder frustraties deelnemen aan activiteiten (uitstapjes met familie of vrienden, sporten, reizen, concerten…)
  • je vermijdt miscommunicaties, sommige al belangrijker dan andere (medische info, tijdstip van afspraken, telefoongesprekken, openbaar vervoer...)
  • geen schaamte, angst en frustraties meer
  • risicosituaties (verkeer, alarmen…) worden een pak veiliger
  • minder vermoeidheid
  • geen verhoogd risico op depressie en sociaal isolement
 
De mogelijke gevolgen van onbehandeld gehoorverlies zijn dus niet te onderschatten, zeker bij ouderen. Met een gepaste hooroplossing win je echter bijzonder veel levenskwaliteit en gemoedsrust terug. Probeer dit op een meelevende, zorgzame manier duidelijk te maken en sta de slechthorende bij in de zoektocht naar die gepaste oplossing.
 

Laat je informeren en doorloop samen het proces

Zitten alle neuzen in dezelfde richting? Dan is het tijd om een expert te raadplegen. Plan een afspraak in bij een audicien om gepersonaliseerd advies te krijgen en om een gehoortest te laten afnemen. Op die manier kan nadien het meest geschikte hoorapparaat gekozen worden.
We raden ten zeerste aan om je ouder of partner bij deze afspraken te vergezellen - het zoekproces kan nogal overweldigend lijken voor een slechthorende en het voelt allemaal wat eenvoudiger en veiliger aan wanneer een vertrouwenspersoon meegaat. Vaak zijn meerdere afspraken nodig dus probeer er bij zoveel mogelijk bij te zijn. Plan ook niet te veel op korte tijd om stress (en koudwatervrees…) te voorkomen.
De audicien zal een aantal hoortoestellen voorstellen op basis van de test waarna de toestellen gedurende een proefperiode uitgeprobeerd kunnen worden. Zo kan de slechthorende ook alvast wat aan de nieuwe situatie wennen vooraleer hij/zij een keuze maakt.
 

Tips voor communicatie met slechthorenden

Hoorapparaat aangeschaft? Missie volbracht! De kogel is door de kerk en jouw dierbare zal er de vruchten van plukken. Helaas is het zo dat gehoorverlies nooit voor 100% verholpen kan worden. Soms zijn er momenten waar zelfs het beste hoorapparaat geen hulp biedt, bv. op trouwfeesten, tijdens sportevenementen, in druk verkeer of elders waar veel lawaai is. Het toestel wordt ook niet permanent gedragen of gebruikt, bv. wanneer je je hoortoestel op reis meeneemt en een verfrissende duik in het zwembad wil nemen, tijdens het opladen (indien je een oplaadbaar toestel hebt) enzovoort. In dergelijke gevallen is het opnieuw cruciaal dat familie en vrienden inspelen op het gehoorverlies en zich zo communicatief mogelijk opstellen. Hieronder een aantal tips waarmee je extra ondersteuning biedt:
  • Oogcontact en mimiek zijn belangrijk tijdens het spreken. Een slechthorende kan veel betekenis afleiden uit gebaren en mondbewegingen (“spraakafzien”) dus hou die informatiebronnen beschikbaar
  • Vermijd rumoerige omgevingen om (achtergrond)lawaai te beperken
  • Spring inhoudelijk niet van de hak op de tak - het is moeilijker om een gesprek te volgen wanneer er steeds onaangekondigd van onderwerp veranderd wordt
  • Articuleer duidelijk, spreek luid genoeg en vooral niet te snel. Overdrijf hier niet mee, want dat kan dan weer betuttelend overkomen
  • Hou het ook qua taalgebruik zo simpel mogelijk (geen moeilijke of anderstalige termen, geen ellenlange zinnen…)
  • Spreek in groep niet door elkaar, betrek de slechthorende voldoende en ga er niet met je rug naartoe zitten (cfr. onze eerste tip)

Met die tips indachtig maak je gesprekken voor een slechthorende al een pak gemakkelijker om te volgen. In combinatie met een hoorapparaat bied je de slechthorende zo maximale ondersteuning.

Meteen een hoortest vastleggen voor jouw dierbare of extra advies nodig over het geschikte hoorapparaat? Plan vrijblijvend een afspraak in bij een Lapperre hoorcentrum in jouw buurt via onderstaand formulier.